مصداق “امام مبین “کیست؟
آخرین حج پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم با رویدادی عظیم همراه بود و آن ابلاغ دستور الهی درباره جانشینی بعد از خویش بود؛در چنین روزی حضرت پیامبراکرم‌ صلی الله علیه و آله و سلم، در اجتماع بزرگ حجاج در برکه غدیر خطبه شیوا و غرائی را ایراد فرمود اینک به بخش هایی از این خطبه گرانسنگ گوش جان بسپاریم:
در بخشی از این خطبه آمده است:
مَعاشِرَالنّاسِ، عَلِیّ (فَضِّلُوهُ). مامِنْ عِلْمٍ إِلاَّ وَقَدْ أَحْصاهُ الله فِیّ، وَ کُلُّ عِلْمٍ عُلِّمْتُ فَقَدْ أَحْصَیْتُهُ فی إِمامِ الْمُتَّقینَ، وَما مِنْ عِلْمٍ إِلاّ وَقَدْ عَلَّمْتُهُ عَلِیّاً، وَ هُوَ الْإِمامُ الْمُبینُ (الَّذی ذَکَرَهُ الله فی سُورَةِ یس: (وَ کُلَّ شَیءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ).
مَعاشِرَالنَّاسِ، لاتَضِلُّوا عَنْهُ وَلاتَنْفِرُوا مِنْهُ، وَلاتَسْتَنْکِفُوا عَنْ وِلایَتِهِ، فَهُوَالَّذی یَهدی إِلَی الْحَقِّ وَیَعْمَلُ بِهِ، وَیُزْهِقُ الْباطِلَ وَیَنْهی عَنْهُ، وَلاتَأْخُذُهُ فِی الله لَوْمَةُ لائِمٍ. أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِالله وَ رَسُولِهِ (لَمْ یَسْبِقْهُ إِلَی الْایمانِ بی أَحَدٌ)، وَالَّذی فَدی رَسُولَ الله بِنَفْسِهِ، وَالَّذی کانَ مَعَ رَسُولِ الله وَلا أَحَدَ یَعْبُدُالله مَعَ رَسُولِهِ مِنَ الرِّجالِ غَیْرُهُ.
أَوَّلُ النّاسِ صَلاةً وَ أَوَّلُ مَنْ عَبَدَالله مَعی. أَمَرْتُهُ عَنِ الله أَنْ یَنامَ فی مَضْجَعی، فَفَعَلَ فادِیاً لی بِنَفْسِهِ.
ای مردم!
علی را (بر دیگران )فضیلت دهید.هیچ علمی نیست، مگر آنکه خداوند آن را در من جمع کرده است و هر علمی را که اموخته ام در امام المتقین جمع نموده ام و هیچ علمی نیست مگر آنکه به علی آموخته ام .
اوست “امام مبین”که خداوند در سوره “یس”ذکر کرده است
(وَ کُلَّ شَیءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ).《 و هر چیزی را در امام مبین جمع کردیم》
ای مردم !
از او(علی)به سوی شخص دیگری گمراه نشوید و از او روی برمگردانید و از ولایت او سرباز نزنید .
اوست که به حق هدایت نموده و به آن عمل می کند و باطل را ابطال نموده و از آن نهی می نماید و در راه خدا سرزنش ملامت کننده ای او را مانع نمی شود
او(علی)اولین کسی است که به خدا ورسولش ایمان آورد و هیچکس در ایمان به من بر او سبقت نگرفت .اوست که با جانِ خود در راه رسول خدا فداکاری کرد .
اوست که با پیامبر خدا بود در حالی که هیچکس از مردان همراه رسول خداجزاونبود ،وجز اوکسی به همراه پیامبر، خدا را عبادت نمی کرد،
او اولین مردم در نمازگزاردن و اول کسی است که با من ، خدا را عبادت کرد؛
از طرف خداوند به او امر کردم تا در خوابگاه من بخوابد او هم در حالی که جانش را فدای من کرده بود در جای من خوابید…

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّا نَحْنُ نُحْیِی الْمَوْتَىٰ وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ۚ وَکُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُبِینٍ
《به یقین ما مردگان را زنده می‌کنیم و آنچه را از پیش فرستاده‌اند و تمام آثار آن‌ها را می‌نویسیم؛
و همه چیز را در امام آشکار احصاء وجمع آوری نموده‌ایم؛》
آیه ۱۲ سوره یس
احمد بن محمد بن الصقر الصائغ با اسنادی از ابوجارود از ابوجعفر نقل شده است که حضرت امام باقر (ع) از پدرش از قول جدش فرمودند: «هنگامى که این آیه «وَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ» نازل شد، برخی برخاستند و عرض کردند: اى پیامبر، آیا منظور از آن تورات است؟ پیامبر فرمود: خیر، عرض کردند انجیل است؟ فرمود: خیر، عرض کردند: منظور قرآن است؟ فرمود: خیر، در این حال امیرالمومنین على (ع) به سوى پیامبر (ص) آمد، هنگامى که چشم رسول خدا (ص) بر او افتاد فرمود: «هو هذا انه الامام الذى احصى اللَّه تبارک و تعالى فیه علم کل شى‏ء: امام مبین این مرد است. او است امامى که خداوند متعال علم همه چیز را در او احصاء فرموده است.»

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَا عَلَىٰ مَا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ وَإِنْ کُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ
(این هشدارهابرای آن است که) مبادا کسی روز قیامت بگوید: «افسوس بر من ، از کوتاهی‌هایی که نسبت به جنب خدا کردم و از مسخره‌کنندگان (آیات او) بودم!»
آیه ۵۶ سوره زمر
رسول خدا (ص) در خطبه غدیر می‌فرمایند: مَعاشِرَ النَّاسِ، إِنَّهُ جَنْبُ الله الَّذی ذَکَرَ فی کِتابِهِ العَزیزِ فَقالَ تعالی مُخْبِراً عَمَّنْ یُخالِفُهُ «أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتی عَلی ما فَرَّطْتُ فی جَنْبِ الله»‌ ؛ای مردم، همانا علی همجوار و همسایه خداوند است که در کتاب عزیزش ذکر کرده و دربارۀ ستیزندگان با او فرموده است: «ای دریغا بر آنچه دربارۀ جنب خداوند تفریط و کوتاهی کردم.»
در روایات می‌خوانیم که:امامان معصوم علیهم السلام «جَنْبِ اللّهِ» هستند و در بیش از ده حدیث آمده که کوتاهی در جنب اللّه، حمایت نکردن از امیرالمؤمنین (ع) است.
امام باقر (ع) می‌فرماید:شدیدترین حسرت در قیامت برای علمایی است که به علم خود عمل نکردند.
محمد بن یعقوب با اسنادی از علی بن سوید نقل می‌کند که حضرت امام موسی بن جعفر (ع) از قول خدای عزّ و جلّ فرمودند: «ای دریغا بر آنچه دربارۀ جنب خداوند تفریط و کوتاهی کردم.» فرمودند: «جنب الله امیرالمومنین (ع) و همچنین برای اوصیای بعد از ایشان که در منزلت والا هستند تا امر الهی به آخر برسد.»

فهرست